HARTSTILSTAND: 8 interessante weetjes plus 5 TIPS

Hartstilstand: feiten, tips en levensreddende info

Wist je dat er in Nederland elke week zo'n 300 mensen een hartstilstand krijgen? In dit uitgebreide blog lees je 8 belangrijke feiten én 5 praktische tips die jou kunnen helpen om snel en goed te handelen. Want iedere seconde telt als het erop aankomt.

Laatst bijgewerkt: mei 2025

1. Wat is een hartstilstand?

Een hartstilstand betekent dat het hart volledig stopt met kloppen. Normaal zorgt een elektrisch stroompje – afkomstig uit de sinusknoop – voor een gecontroleerde samentrekking van het hart. Als dit proces stopt, pompt het hart geen bloed meer rond en raakt het lichaam direct in gevaar.

Toch is in veel gevallen het hart niet echt "stil". Lees hieronder waarom.

2. In werkelijkheid: een circulatiestilstand

In 70% van de gevallen is er sprake van kamerfibrilleren: de hartkamers trillen ongecontroleerd, maar pompen geen bloed meer rond. Er is dus geen werkende bloedsomloop – een circulatiestilstand. Het slachtoffer is buiten bewustzijn en ademt niet meer, maar kan nog worden gered als er direct hulp wordt geboden.

AED-webshop werkt samen met het Rode Kruis en CZ Zorgverzekeraar

3. Wat moet je doen bij een hartstilstand?

Bel direct 112 en begin onmiddellijk met reanimeren. Vraag iemand in de buurt om een AED te halen. Een AED geeft een elektrische schok die het hart kan resetten. Hoe sneller je deze toedient, hoe groter de overlevingskans.

Let op: elke minuut vertraging bij defibrillatie betekent 10% minder overlevingskans.

4. Wat is de kans op overleving?

Door het uitstekende Nederlandse netwerk van burgerhulpverleners en AED’s kan de overlevingskans flink toenemen. Bij snelle reanimatie én defibrillatie binnen 6 minuten ligt de overlevingskans rond de 70%. Landelijk gemiddeld is die kans inmiddels gestegen naar bijna 30%.

Die hoge percentages hebben we onder meer te danken aan het systeem HartslagNu.

Burgerhulpverlening in Nederland

Bij een hartstilstand belt iemand 112. De meldkamer alarmeert direct zowel ambulancediensten als burgerhulpverleners in de buurt. Die laatste groep wordt via sms of app opgeroepen om meteen te reanimeren of een AED te halen.

Deze aanpak noemen we de 6-minutenzone: binnen zes minuten moet gestart zijn met reanimatie én de eerste schok gegeven zijn. Dat redt levens.

5. Wat veroorzaakt een hartstilstand?

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een hartstilstand. De meest voorkomende zijn:

• Ademstilstand: zuurstoftekort leidt tot hartfalen
• Hartinfarct of hartritmestoornis: zuurstoftoevoer stokt
• Trauma: bijv. steek- of schotwond aan het hart
• Massaal bloedverlies: te weinig bloed om rond te pompen
• Genetische afwijking: erfelijke hartritmestoornissen
• Zieke hartspier: zoals cardiomyopathie

6. Hoe herken je een hartstilstand?

Een slachtoffer met een hartstilstand:

• Is bewusteloos: reageert niet op aanspreken of schudden
• Ademt niet (normaal): geen beweging, geluid of gevoel bij luisteren/kijken/voelen
• Heeft een bleke of grauwe huidkleur

Twijfel je? Bel altijd 112. De centralist helpt je beoordelen en begeleidt je door de stappen van reanimatie.

7. Wat als je het niet zeker weet?

Zie je iemand die onwel is geworden of bewusteloos ligt? Bel dan altijd 112. De meldkamer begeleidt je telefonisch en stelt gerichte vragen om vast te stellen of het om een hartstilstand gaat.

Je wordt stap voor stap geholpen en eventueel aangemoedigd om te starten met reanimeren. Ondertussen worden burgerhulpverleners en ambulances gealarmeerd.

8. Herstel je volledig van een hartstilstand?

Dat hangt vooral af van hoe snel de hulp is gestart. Wordt er direct gereanimeerd en binnen 6 minuten een schok toegediend, dan is de kans op blijvende schade kleiner. Veel mensen herstellen goed en kunnen weer hun oude leven oppakken.

Om herhaling te voorkomen wordt soms een ICD geplaatst – een interne defibrillator die automatisch ingrijpt bij ritmestoornissen.

5 tips om écht het verschil te maken

Wat kun je concreet doen als iemand een hartstilstand krijgt? Deze 5 praktische tips helpen je snel en effectief te handelen.

📞 TIP 1: Bel direct 112
Elke seconde telt. De meldkamer stuurt direct hulp én begeleidt jou tijdens de eerste minuten.

🙋 TIP 2: Roep hulp in
Vraag omstanders om te helpen: laat iemand een AED halen of het verkeer regelen zodat jij je kunt focussen.

💨 TIP 3: Gebruik een Kiss of Life
Wil je veilig kunnen beademen? Gebruik een Kiss of Life en bescherm jezelf en het slachtoffer.

🎓 TIP 4: Volg een reanimatiecursus
In slechts 4 uur leer je levensreddende handelingen. Meld je aan of neem contact op.

📍 TIP 5: Weet waar de dichtstbijzijnde AED hangt
Check je omgeving. Geen AED in de buurt? Overweeg er zelf één aan te schaffen. Bekijk alle AED's.